‘Bouwen op water biedt ongekende mogelijkheden’
Het hele Westland, Paul van Delft, May 2014
Bouwen op water biedt een heel nieuwe dimensie aan de bouwwereld. Na de uitvinding van de lift, die verticale bouw mogelijk maakte, vormt het water een bron van nieuwe mogelijkheden. Lang leek het er op dat in de architectuur alles allang bedacht en uitontwikkeld was, maar dat blijkt niet zo te zijn. Bouwen op water geeft flexibiliteit, is milieuvriendelijk, biedt bescherming tegen datzelfde water en opent ongekende ruimtelijke mogelijkheden. Architect Koen Olthuis, die met zijn Architectenbureau Waterstudio wereldwijd actief is met bouwen op water, vertelde leden van VNO-NCW Westland en Jong Management Westland erover.
Historie
Olthuis schetste kort de historie van het bouwen. Al eeuwenlang worden statische, niet-flexibele gebouwen gerealiseerd. Ze zijn niet verplaatsbaar en niet makkelijk aan te passen aan nieuwe wensen. Dat, terwijl ze wel geacht worden vele tientallen en soms honderden jaren mee te gaan. De wensen van de gebruikers veranderen in de loop der tijd. Dat geldt ook voor de omgeving: die kan ook veranderen. Bijvoorbeeld door overstromingen, door intensivering van ruimtegebruik, door milieu-eisen die worden gesteld, door bevolkingsontwikkelingen. Bouwen op water biedt voor al deze tendensen een oplossing. Olthuis liet voorbeelden zien van prachtige kleine en grote woningbouwprojecten op water, van groenvoorzieningen op boorplatforms om flora en fauna te versterken, van stadsuitbreidingen op water. Of een drijvend conferentiecentrum dat van de ene stad naar de andere kan worden gesleept. Het meest aansprekende voorbeeld was misschien wel de woningbouw op de Maladiven. Vloedgolven zijn een grote bedreiging voor de inwoners van deze eilandengroep. De regering heeft zelfs evacuatieplannen klaarliggen voor álle inwoners. Olthuis werkt nu met de regering aan plannen voor drijvende woningen. Uit testen blijkt dat die veel stabieler en veiliger zijn tegen stijging van het waterpeil dan vaste woningen. In Westland waren ook vergevorderde plannen om waterwoningen te bouwen in het gebied tussen Naaldwijk en ’s-Gravenzande. Er was volop belangstelling, vooral voor de goedkopere woningen, maar het project is door de opdrachtgevers geschrapt toen de woningmarkt in heel Nederland inzakte. Hiermee heeft Westland de kans voorbij laten gaan om wereldwijd voortrekker te zijn op het gebied van bouwen op water en een oplossing voor lokale wateroverlast te bieden.
Floating City Apps
Koen Olthuis sloot af met een heel nieuw project: drijvende zeecontainers die gebruikt kunnen worden voor onder andere sanitaire voorzieningen, huisvesting of opleidingscentra voor kinderen uit sloppenwijken. Veel sloppenwijken liggen juist aan water. De wijken zijn overvol bebouwd. Bovendien zijn ze erg kwetsbaar voor overstromingen. De floating city apps zijn metalen zeecontainers met zonnepanelen op het dak. Ze kunnen makkelijk op een eenvoudige drijvende fundering geplaatst worden en zijn daarmee flexibel bruikbaar. In de – airconditioned en hufterproof – containers kunnen ook 20 computers geplaatst die kinderen zelf kunnen bedienen. Zo kunnen ze heel eenvoudig en in hun eigen tempo en in onderwerpen die hen interesseren de wereld ontdekken en zichzelf ontwikkelen. Een leerkracht kijkt op afstand mee en helpt hen waar nodig. Het eerste doel is om – samen met organisaties als Cordaid – in 2017 meer dan duizend floating city apps vanuit Nederland te leasen naar gebieden wereldwijd. De initiatiefnemers zijn op zoek naar partners.