Koen Olthuis speaks at World Architecture Day 2013
Koen Olthuis speaks at World Architecture Day 2103 in New York on 7th of October.
Koen Olthuis speaks at World Architecture Day 2103 in New York on 7th of October.
Quartz, Siraj Datoo, Aug 2013
Dutch architect Koen Olthuis specializes in building things that float. His structures, he concedes, use a similar technology to oil rigs. Yet Olthuis’s focus is elsewhere—on combating rising sea levels, floods, and a growing world population. As he outlined in a TEDx Warwick talk last year, the work he’s doing is quite literally putting land where there wasn’t any before.
Olthuis is the founder of architectural firm Waterstudio.NL, and as a native Dutchman, he often cites his own country’s history as inspiration. “In Holland, we have always been fighting against the water… 50% is under sea level,” he said in his talk. Yet he finds this ongoing battle with water “strange”, arguing that it makes the country susceptible to danger. “What if something breaks?” he said in a phone call with Quartz. His solution: “Why don’t we just use the water?”
His projects include designing homes in Holland, schools in slum neighborhoods in Bangladesh, “amphibious houses” in Colombia, a star-shaped conference center, and a 32-island golf course (with, yes, underwater glass tunnels linking the islands) in the Maldives. He’s also looking to sign a contract to design villas in Florida.
How does it work?
There are three main elements here. The floating base:
[It] is the same technology as we use in Holland. It’s made up of concrete caisson, boxes, a shoebox of concrete. We fill them with styrofoam. So you get unsinkable floating foundations.And the bit on top?
The house itself is the same as a normal house, the same material. Then you want to figure out how to get water and electricity and remove sewage and use the same technology as cruise ships.
How it is anchored to the ground?
In Dubai, they just put sand into the water and made artificial islands. Once you put sand into the water, you can’t go back. We can go back after 150 years and there’s no damage to the habitat.
That’s impressive. So what do you do exactly?
[In the Maldives], these houses are connected to a floating boulevard… Those are connected to the sea bed with telescopic piles and as the boulevard rises up from sea level and the house rises up.And all that means that if there’s a rise in the sea level, due to a flood or tsunami, the island will just rise?
Yes.
“We don’t believe in donating money,” he tells me. “It didn’t work in the history [sic] and it won’t work in the future.” When you give money to charity, he argues, you rarely know what impact it has had.
His response to this is the City Apps Foundation. Instead of donating money for food and aid, companies provide financing for “apps”—interchangeable, prefabricated units such as classrooms, social housing, first-aid stations, or even parking lots. Like the apps on a smartphone, they’re designed to be easy to install and launch with the minimum of fuss. After an initial free trial, schools, governments and local municipalities can lease specific “apps” for a monthly fee. The fees yield a return for the investors, and when the apps are no longer needed they can simply be packed away and assembled in another city. The foundation has raised funding from a number of Dutch companies, and Olthuis and his company provide the technology.
The foundation’s first major project is a school in a slum in Dhaka. Olthuis says that slums have specific problems that appeal to him—in particular their instability. At any moment “the government can say that we’ll take the slums out or landlords might kick them out,” so slum-dwellers tend not to invest in their communities.
City Apps gives power to these neighborhoods, Olthuis argues, especially because they are often situated on the edge of water. In Dhaka, the school app will be a white container that stands out from the rest of the slum to create what Olthuis, perhaps inadvisedly, calls a “shock and awe effect”. The schools will contain iPads for use by the students, and women will use the space for evening classes. Within 12 weeks, the schools will have been built, transported to Dhaka, assembled and ready to use. If the community is forced to move, the school can move too with relative ease.
Olthuis says there are two ways that the City Apps foundation is a better system for investors:
It provides accountability. Cameras inside the containers will allow investors in the project to show off the fruits of their social spending to clients or shareholders in real time.
Although the initial school app will be free, slum-dwellers will have to pay to lease extra apps, such as what Olthuis calls “functions” for sanitation (this could be anything from a toilet to a fully-fledged bathroom) — or even just the ability to print. If the slum no longer wants a specific “function”, it can be easily taken away and used elsewhere. Investors get money if more “apps” are leased
“[It’s] stupid that each [sic] four years, we build complete neighborhoods and then they leave it there.” And it kind of is. The British government spent almost £2 billion ($3.1 billion) on venues alone for the Olympics and Paralympics village for London’s 2012 games. Instead, Olthuis suggests, Olympic cities should lease floating stadiums and property. This could be assembled in advance of the games and packed away afterwards, and would be far cheaper than creating new stadiums and neighborhoods every four years. While it would certainly remove some of the sparkle around the event, it would cut a good deal of waste. In Britain, talk of how the OIympic venues could be used after the games has already faded away.
Work on the “ocean flower”, part of a project that will see 185 new floating villas, has already begun and the first villa will be inhabitable as soon as December this year. Americans, Chinese, Russians and even hotel operators have already forked out the $1 million cost per villa.
Olthuis has a contract with for 42 amillarah islands (private villas in the Maldivian language). These will be 2,500 sq. meters (26,910 sq. feet), and, at $12 million-$14 million, for the “stupidly rich”, Olthuis lets slip.
You can take a speedboat-taxi from the airport in 15 minutes or a three-person “U-boat” submarine will get you there in 40. (Russian president Vladimir Putin was seen modelling the five-person version.) Alternatively, spend three weeks learning how to maneuver a U-boat and a license is yours.
What if there was a hotel-cum-conference center in the middle of the ocean? Construction on this complex will begin towards the beginning of 2014 and with it come some interesting innovations. While a starfish has five “legs”, Olthuis’s company will build six. This means that if a section needs to be renovated, they could replace one leg with the spare (kept at the harbor) within three days instead of having to cordon off the area for months.
In his TEDx Warwick talk, Olthuis jokes that even if you’re on honeymoon in the Maldives, after a few days of glorious swimming, you kind of just want to play golf. And while the golf course might not be swarming with newly-weds, it might attract a new set of tourists from Russia and China.
Even if you’re not much of a golfer, it’s likely you’ll make a trip just to walk in the underground tunnels between the islands. And yes, the tunnel will be transparent.
Colombia has three big flood zones and every time there’s a flood, local municipalities have to pay a lot of money in compensation, according to Olthuis. To combat this, the local government has signed up Waterstudio.NL to build 1500 “amphibian” houses with a floating foundation.
So while the above photo depicts a floating house in a dry season, the house will simply rise in a wet season. While it’s a fairly simple concept, it has radical implications.
Olthuis’s biggest impact so far has been in Holland, where a number of water villas have already been completed. With over 50% of the country below sea level, this provided the perfect playground for his concepts to become a reality
The petropolis of tomorrow, Neeraj Bhatia & Mary Casper, 2013
In recent years, Brazil has discovered vast quantities of petroleum deep within its territorial waters, inciting the construction of a series of cities along its coast and in the ocean. We could term these developments as Petropolises, or cities formed from resource extraction. The Petropolis of Tomorrow is a design and research project, originally undertaken at Rice University that examines the relationship between resource extraction and urban development in order to extract new templates for sustainable urbanism. Organized into three sections: Archipelago Urbanism, Harvesting Urbanism, and Logistical Urbanism, which consist of theoretical, technical, and photo articles as well as design proposals, The Petropolis of Tomorrow elucidates not only a vision for water-based urbanism of the floating frontier city, it also speculates on new methodologies for integrating infrastructure, landscape, urbanism and architecture within the larger spheres of economics, politics, and culture that implicate these disciplines.
Articles by: Neeraj Bhatia, Luis Callejas, Mary Casper, Felipe Correa, Brian Davis, Farès el-Dahdah, Rania Ghosn, Carola Hein, Bárbara Loureiro, Clare Lyster, Geoff Manaugh, Alida C. Metcalf, Juliana Moura, Koen Olthuis, Albert Pope, Maya Przybylski, Rafico Ruiz, Mason White, Sarah Whiting
Photo Essays by: Garth Lenz, Peter Mettler + Eamon Mac Mahon, Alex Webb
Research/ Design Team: Alex Gregor, Joshua Herzstein, Libo Li, Joanna Luo, Bomin Park, Weijia Song, Peter Stone, Laura Williams, Alex Yuen
Co-published with Architecture at Rice, Vol. 47
Mondiaal Nieuws, RENÉE DEKKER
Bouwen op water, waarom niet?
Steden worden wereldwijd steeds voller vanwege de trek naar de stad. Koen Olthuis, architect, had een eenvoudige maar revolutionaire ingeving om het gebrek aan ruimte aan te pakken: ‘Waarom niet bouwen op water?’ Speciale drijvende funderingen stelden Olthuis in staat om dit te realiseren. MO* sprak met de Nederlander over hoe bouwen op water ook kansarmen in het Zuiden ten goede kan komen.
Koen Olthuis, eigenaar van het architectenbureau Waterstudio, werd omwille van zijn FLOAT!-project door Time Magazine opgenomen in de lijst “Most influential people 2007”. Het Franse tijdschrift Terra Eco stelde in 2011 dat Olthuis één van de honderd “groene personen” is waarvan de wereld nog veel mag verwachten. Zijn passie voor drijvend bouwen leverde Olthuis ook de bijnaam “Floating Dutchman” op.
Steden zijn niet vol
Olthuis over zijn eigen idee: ‘Als architect kreeg ik regelmatig te horen dat de steden vol zijn. Daarom moet ik in steden zoals New York eerst op zoek gaan naar een pand dat gesloopt kan worden, pas dan kan de bouw van een nieuw project starten. Zo zijn we al snel drie jaar verder voordat een nieuw gebouw af is. Soms zijn de behoeftes van de stad dan al veranderd, met als gevolg dat gebouwen sneller hun houdbaarheidsdatum passeren en opnieuw gesloopt zullen worden.’ Voor dit probleem wilde Olthuis een oplossing zoeken.
De inspiratie hiervoor vond Olthuis niet ver van huis: in het dichtbevolkte Nederland is jaren aan landwinning gedaan om de bebouwbare grond uit te breiden. ‘Toch werkt dit systeem niet optimaal. Omdat een groot deel van Nederland onder de zeespiegel ligt, moet er dag in dag uit gepompt worden om het land droog te houden.’
Gewone huizen bouwen op water, het kan!
Zo kwam Olthuis op het idee om op water te bouwen. ‘Dit bestaat natuurlijk al in de vorm van woonboten. Maar dit voldoet niet aan de eisen van de meeste consumenten van vandaag. Daarom wilde ik gewone gebouwen en huizen kunnen bouwen op water.’ Hiervoor gebruikt Waterstudio een speciaal soort drijvende fundering, die zeer stabiel en veilig is. ‘Doordat negentig procent van alle grote steden op aarde in de buurt van water liggen, creëert dit heel veel nieuwe bouwruimte.’
‘We moeten ook af van het idee dat gebouwen statisch zijn.’ Olthuis verwijst naar de Olympische Spelen: ‘Daarvoor wordt er iedere vier jaar een volledige stad uit de grond gestampt, maar na afloop worden die gebouwen vaak nauwelijks meer gebruikt. Zou het niet beter zijn als we eenmalig drijvende stadions en andere gebouwen konden bouwen om die vervolgens iedere vier jaar over water te verplaatsen naar een andere stad?’
Steden als smart phones
Olthuis’ project City Apps speelt hierop in. Het project ziet steden als smart phones: ze zien er aan de buitenkant allemaal ongeveer hetzelfde uit, maar toch heeft iedereen er andere applicaties op staan. ‘Zo is het ook met steden: iedere stad heeft andere behoeftes. Door drijvend te bouwen, kan men de stad constant aanpassen aan de noden, simpelweg door gebouwen te verslepen naar een andere plaats binnen de stad of zelfs een andere stad.’ Drijvend bouwen is daarom ook duurzamer: gebouwen die anders gesloopt zouden worden, kunnen een tweede leven krijgen op een andere plaats.
Bouwen op water is inmiddels geen toekomstmuziek meer: op dit moment lopen er drijvende bouwprojecten van Waterstudio in Miami, de Malediven en Saoedi-Arabië. Het gaat onder andere om moskeeën en luxehotels. ‘Maar mijn bedoeling met dit project was dat ook juist de armen in het Zuiden ervan zouden kunnen profiteren. Neem nu sloppenwijken, die liggen bijna altijd in gebieden nabij water, omdat niemand anders het aandurfde daar te bouwen.’
Sloppenwijken geen tijdelijk fenomeen
‘Velen gaan er van uit dat sloppenwijken tijdelijk zijn, maar dat is een misverstand. Veel sloppenwijken zijn niet erkend door de overheid, maar toch blijven ze bestaan en groeien ze zelfs. Steeds meer overheden zijn zich hiervan bewust. Ze zijn sneller geneigd om een sloppenwijk een reguliere status te verlenen wanneer er voorzieningen aanwezig zijn. Vaak ontbreken deze totaal, waardoor de wijken een onzekere status behouden’.
En juist in deze behoefte naar voorzieningen kan Olthuis’ City Apps-project voorzien: zo ontwikkelde hij drijvende sanitairblokken, zonnecollectoren, waterreinigingsinstallaties en wasruimtes, speciaal voor sloppenwijken. Op dit moment lopen er twee projecten in het Zuiden: een in de Thaise hoofdstad Bangkok en een in de Bengaalse hoofdstad Dhaka. Beide steden liggen aan het water en worden regelmatig getroffen door overstromingen.
Drijvend sanitair
Vaak is niet precies bekend waar de sloppenwijken liggen, omdat ze op geen enkele officiële kaart staan aangegeven. Olthuis wilde hierin verandering brengen: ‘Middels het wet slum-project brengen we in samenwerking met UNESCO de bestaande sloppenwijken in kaart. Daarna onderzoeken we lokaal wat er nog ontbreekt aan voorzieningen en indien mogelijk leveren we die.’ De City Apps Foundation die Olthuis oprichtte leverde in Bangkok al een sanitair blok, in Dhaka een telecommunicatie-eenheid.
Klimaatverandering zal harder toeslaan in het Zuiden, onder andere door extreem weer zoals stormen of overstromingen door overmatige regenval. Drijvende huizen zijn hier even goed of zelfs beter tegen bestand dan “gewone” huizen volgens Olthuis. Ook natuurrampen zoals aardbevingen en tsunami’s zouden drijvende huizen moeten kunnen doorstaan.
Strijd tegen klimaatverandering
‘Daarnaast bieden drijvende voorzieningen ook de mogelijkheid tot directe noodhulpverlening in geval van rampen: we kunnen bijvoorbeeld een drijvende vluchtruimte naar Bangladesh brengen als overstromingen dreigen of sanitaire voorzieningen brengen als een ramp al heeft plaatsgevonden.’ Ook voor landen die sterk getroffen zullen worden door de stijging van de zeespiegel, zoals de Malediven, kan drijvend bouwen een oplossing zijn.
Bouwen op water is nuttig in de strijd tegen klimaatverandering, want drijvend bouwen kan, net als op land bouwen duurzaam en klimaatneutraal. Zo heeft de drijvende moskee die Olthuis bouwde een airconditioningsysteem dat water benut om de binnentemperatuur te doen dalen. Drijvend bouwen is ook veel minder schadelijk voor de ecosystemen onder water dan bijvoorbeeld landwinning.
Le Mond, Audrey Garric, July 2013
Sur sa large terrasse arborée, Rick Uylenhoet profite de la légère brise marine. Ce pilote de ligne de 47 ans, qui passe ses journées dans les airs, a choisi de vivre sur l’eau. Il est le tout premier à s’être installé dans les maisons flottantes qui ont jeté l’ancre au cœur des îles d’Ijburg, un quartier de 20 000 habitants du sud-est d’Amsterdam (Pays-Bas).
“J’ai dessiné les plans moi-même”, lance-t-il fièrement, en faisant visiter sa spacieuse et lumineuse villa de 175 m2, sur trois étages, dans laquelle il vit avec sa femme et ses deux enfants depuis 2008. Dans son grand canapé blanc, caressant son chien, il raconte : “Ici, on a l’impression d’être toujours en vacances. L’été, les enfants se baignent devant la maison et découvrent de nombreux poissons. L’hiver, ils patinent sur le bassin. C’est fantastique de vivre sur l’eau : on s’y sent libre.”
Coût de l’embarquement : 650 000 euros pour la maison, soit 3 700 euros le mètre carré, alors que les prix peuvent grimper jusqu’à 7 000 euros dans le centre d’Amsterdam. Ce prix inclut celui de la parcelle d’eau de 160 m² (130 000 euros), donnée en concession par la ville pour une durée de cinquante ans renouvelable.
“EXPLOITER CETTE EAU QUI EST PARTOUT”
Depuis quelque temps, l’horizon de Rick Uylenhoet s’est toutefois voilé. Avec le succès de ce nouveau mode de vie, une trentaine de demeures personnalisées par des architectes ont amarré sur les pontons voisins. A quelques encâblures, de l’autre côté du bassin protégé par une digue, la municipalité a par la suite installé une soixantaine d’autres habitations flottantes, toutes identiques et moins chères.
“Amsterdam cherche à exploiter cette eau qui est partout”, explique Koen Olthuis, architecte du cabinet Waterstudio, qui a construit deux des maisons du quartier. Objectif : s’adapter à la montée du niveau des mers due au réchauffement climatique, mais, surtout, pallier le manque de place – les Pays-Bas enregistrent la deuxième plus forte densité de population d’Europe.
“Les maisons sont désormais trop proches les unes des autres. J’aimerais me sentir davantage dans la nature”, déplore le pilote, en montrant la vue plongeante sur le salon de ses voisins, à travers les immenses baies vitrées.
“AVOIR PLUS DE PLACE”
Cette proximité, Maartje Ramaekers n’en a cure. Au contraire, elle l’apprécie. La jeune femme de 35 ans, conseillère dans le domaine médical, a acheté avec son mari l’une des maisons flottantes récentes, une habitation mitoyenne cubique. “On a l’impression de vivre dans un village. On est très proches de nos voisins, avec lesquels on organise des fêtes, des barbecues, et on s’aide pour le baby-sitting”, s’enthousiasme-t-elle.
C’est pour leur fille, âgée de 2 ans, que la famille Ramaekers a élu domicile dans ce quartier d’Ijburg. “On a emménagé ici à la naissance d’Arte, pour avoir plus de place et lui faire profiter de la nature”, raconte la jeune mère alors que la petite joue dans le bac à sable installé sur la terrasse au ras de l’eau. A l’intérieur de la maison baignée de lumière, les jouets sont partout : depuis la vaste cuisine au rez-de-chaussée jusqu’aux chambres en bas, sous le niveau de la mer, en passant par le salon à l’étage, qui donne sur la terrasse où trône une balançoire. Pour ces 105 m2, le jeune couple a dû débourser 300 000 euros. Un investissement non négligeable. Mais, estiment ces amoureux de la voile, l’impression de grand large est à ce prix. “Vivre dans une maison flottante, c’est l’aventure !”
ÉQUILIBRER LES MEUBLES
Il a ainsi fallu s’habituer à dormir à 1,5 mètre sous le niveau de la mer – dans la “coque” de la maison-bateau – et au roulis en cas de grand vent. “On voit régulièrement les luminaires tanguer”, décrit Maartje Ramaekers. La maison, construite sur un caisson de béton flottant, est fixée à deux piliers solidement plantés dans l’eau, qui assurent sa stabilité tout en lui permettant de suivre le mouvement de l’onde. “Nous avons aussi dû équilibrer les poids de nos meubles avec ceux de nos voisins !”, ajoute-t-elle, en montrant son piano, disposé à l’extrémité du salon. L’hiver, le gel peut aussi s’emparer des tuyaux des arrivées d’eau, d’électricité et de gaz, qui courent sous les appontements. “On vit avec”, assure-t-elle.
Malgré l’attrait du quartier – médias et curieux s’y pressent depuis cinq ans –, certains logements n’ont pas trouvé preneur en raison de la crise économique. La municipalité projette néanmoins de construire de nouvelles habitations flottantes, plus loin vers la mer. Un nouveau quartier dans lequel Rick Uylenhoet se verrait bien emménager. En y remorquant sa maison.
Koen Olthuis speaks at ZEVIJ NXT congress “for energy and ideas” on 13th June 2013 in Breda.