Skip to content
Architecture, urban planning and research in, on and next to water
+31 70 39 44 234     info@waterstudio.nl

Niets staat uitbundige architectuur op water meer in de weg

Cobouw, Inge Pranger

rijswijk – De eerste echte opdracht is al binnen: een drijvend hotel van 45 bij 80 meter in een baai van Aruba. Architect Koen Olthuis van Waterstudio.nl ziet de toekomst duidelijk voor zich. Drijvende steden, uitbundige architectuur op het water. “Het is nu slechts een kwestie van afwachten.”

“De techniek is betaalbaar, het patent op de bouwgrond is beschermd, uitgewerkt en doorgerekend”, zegt Olthuis. Niets staat grootschalig bouwen op water meer in de weg, behalve regelgeving en een opdrachtgever die durft.

Waterwoningen en grote boorplatforms op drijvende elementen zijn niet nieuw. Maar wel de manier waarop modules van 100 bij 100 meter aan elkaar kunnen worden gekoppeld en een complete woonwijk op het water is te bouwen. Ideeën hierover als oplossing voor woningnood en tot nu toe onbewoonbare overloopgebieden bestaan al lang, maar die stap zijn we volgens Olthuis voorbij. “De volgende stap is een giant leap, het kan stedenbouw wereldwijd veranderen”, verzekert hij omdat het nu uitvoerbaar is.

Olthuis en zijn compagnon Paul van de Camp, directeur van Dutch Docklands International (DDI) kozen de WaterfrontExpo in Riga uit om naar buiten te komen met bouwplannen als drijvende restaurants en hotels tot boulevards met een oppervlakte van 8000 vierkante meter.

Het basisidee voor de nieuwe bouwtechniek van aan elkaar geschakelde drijvende pontons van betonnen elementen en piepschuim was een half jaar geleden al klaar, maar het duo wilde eerst patent aanvragen op de nieuwe methode.

Experimenten

“Achteraf bekeken hadden we geen beter moment kunnen uitkiezen”, zegt projectontwikkelaar Van de Camp. “Staatssecretaris Schultz heeft niet voor niets pas geleden vijftien locaties aangewezen waar mag worden geëxperimenteerd met buitendijks bouwen. Met de watersnoodramp in New Orleans en de tsunami nog vers in het geheugen, heeft de waterproblematiek wereldwijd nog nooit zo hoog op de agenda gestaan.”

“Tot nu toe zijn we alleen maar gewend geweest te vechten tegen het water”, vult Olthuis aan. “Maar van het water verlies je het altijd. Het is veel te sterk. Dat blijkt keer op keer. Heel vervelend natuurlijk, maar het draagt wel bij aan een veranderende mentaliteit, het besef dat de knop om moet.”

Met TNO, die het concept de komende jaren doorontwikkelt, is een exclusiviteitsovereenkomst gesloten. Het onderzoeksinstituut heeft de drijvende bouwgrond op een levensduur getest van honderd jaar. Olthuis: “Eerst voor rustig water met weinig stroming, later volgen de rivier en open water met sterke stroming tot bij wijze van spreken gigantische plateaus de hoogste golven afdekken op de meest wilde zee, zonder dat er iets van deining is te merken.”

Vijf jaar geleden besloten de waterbouwers de koe bij de hoorns te vatten. Ze hebben een paar grote bedrijven laten uitrekenen wat het kost om aan elkaar geschakelde pontons in grote oppervlakten te fabriceren. Technisch kan het, zo luidde de conclusie, maar wel voor zon 1800 euro per vierkante meter. Economisch bleek het niet haalbaar.

Van de Camp: “Toen zijn wij zelf aan de slag gegaan. Door alle tot nu toe bedachte oplossingen en technieken te mixen en het eisenpakket helemaal terug te brengen naar de basis. Waar moet de bouwgrond aan voldoen? Het moet betaalbaar zijn en overal, waar ook ter wereld prefab in forse hoeveelheden kunnen worden geproduceerd in goed verkrijgbare materialen. Dat scheelt transportkosten, bovendien genereert het werk. Wij zijn geen bouwers. Wij leveren het concept en het recept, waarna de lokale aannemer kan bouwen.”

Het schakelsysteem maakt een stedenbouwkundige structuur mogelijk à la Amsterdam, “of wat dacht je van Venetië met pittoreske kronkelige kanaaltjes”. “We kunnen Amsterdam dat vanwege de drassige ondergrond ooit op palen is gebouwd, met de huidige technieken zo opnieuw bouwen, alleen drijvend.”

De ogen van Olthuis glimmen bij het idee van de uitzinnige architectuur die mogelijk is op het water, onontgonnen gebied waar nog alles kan. Hoe de ingekakte architect van tegenwoordig, die allang geen bouwheer meer is, zijn rol als creatieve richtinggever weer op zich kan nemen en er een hele nieuwe architectuurstijl kan ontstaan.

De waterbouwers staat te popelen de Nederlandse pioniersgeest weer nieuw leven in te blazen. Olthuis: “Wat nu innoveren op gebied van ict? Neem water als exportmiddel! BV Nederland Waterland, we zijn er groot mee geworden. Baggeren, deltawerken en hoogstaande offshoretechnieken.” Had dit idee in een ander land kunnen ontstaan? Het duo weet wel zeker van niet.

Bouwprojecten in portefeuille

Vanwege de ingewikkelde regelgeving in Nederland hebben Waterstudio.nl en DDI besloten eerst op internationaal projecten in te zetten. Van de Camp: “We houden een zwak voor Nederland, maar een oliesjeik heeft van niemand goedkeuring nodig. Hij zet zijn handtekening en dan kunnen we morgen beginnen.”

Zodra de opdrachtgever op Aruba de financiering rond heeft begint de bouw van het drijvende hotel. Half november vertrekt Van de Camp naar drie van de Verenigde Arabische Emiraten waar belangstelling is voor een drijvende ronddraaiende toren van 100 meter hoog (doorgerekend door DHV Rotterdam).

Click here to read the article

Click here for the website

Dutch Answer to Flooding: Build Houses that Swim

Der Spiegel

Looking out from the terrace, heaven and earth merge into a grey blur. Heavy rain pours so incessantly that one would expect Anne van der Molen to be getting just a little nervous.

“Tomorrow does not look any better, according to the weather forecast,” she says, calmly sipping her coffee. She does so in spite of the fact that her house stands directly on the Maas dyke – on the side facing the river, to be exact. Yet the nurse, sitting on her garden chair under the awning, feels as cozy and safe as if she were “snowed in up in a mountain hut, with a log fire glowing and the pantry full.” The Maas can go on rising as much as it likes, for all she cares. Her house can swim. As the water level climbs, the house itself can move up five meters, if necessary. “The elements don’t bother me,” she says.

There are 37 houses strung along this branch of the Maas like a row of beads. At first glance, they seem quite unremarkable. Two storeys high, semicircular metal roofs and yellow, green or blue facades – hardly any clues let on that these are The Netherlands’ first amphibious houses. The cellar, in this case, is not built into the earth. Instead, it is on a platform – and is much more than a mere storage room. The hollow foundation of each house works in the same way as the hull of a ship, buoying the structure up above water. To prevent the swimming houses from floating away, they slide up two broad steel posts – and as the water level sinks, so they sink back down again.

“The columns have been driven deep into solid ground,” explains Dick van Gooswilligen from the Dura Vermeer construction company. “They are even strong enough to withstand currents you would find on the open seas.” Gooswilligen is currently busy guiding dozens of journalists from the United States through the watertight settlement in the Maasbommel district, close to Nijmegen. “As global warming causes the sea level to rise, this is the solution,” he explains into a microphone. “Housing of this type is the future for the delta regions of the world, the ones which face the greatest danger.”

Soundbites like these are just what Americans want to hear these days. Hurricane Katrina and her lesser cousin Hurricane Rita have sparked interest in the low lying Netherlands. Hordes of hydraulic engineers from Louisiana or Texas are making the pilgrimage to the North Sea coastline to look at the fortifications. The inland river dykes are also considered exemplary models.

The Netherlands Sinks a little Lower Every Year

German catastrophe management teams are just as curious. Climate patterns today suggest that torrential rainfall is something we can expect plenty more of in the future. This year’s floods in the Alps or those along the River Elbe three years ago could well be warning signs of what awaits us. Climatologists predict that precipitation in The Netherlands could increase as much as 25 percent. At the same time, because of the small kingdom’s dense population, there is increasing pressure to build in areas prone to flooding. Already, though, the country defies the laws of physics simply by existing: More than a quarter of its land lies below sea level. And, year by year, the land is sinking a little bit lower. The Dutch protect themselves from going under through a network of canals and pumps. It is not only the sea which threatens the mighty barrage on the coast. On the other side lies the Rhine River, which branches out and forms a wide-reaching delta with the Maas. To prevent such huge swaths of land from flooding in summer and winter storms, the Dutch are designating more and more land along their rivers as flood zones. Within the next few decades, the area will compose close to 500,000 hectares — or about twice the size of the German state of Saarland.

This will only be possible if people, industry and agriculture can be successfully relocated to safe territory – which is hard to imagine, given the resistance mounted by some of those affected. Officials have, therefore, decided to demonstrate first of all that it is possible to live in the so-called flood zones. In early October, 15 test areas were announced. A stringent ban on construction in these areas has now been lifted – provided buildings constructed are amphibious houses and nothing else. This means that, in a worst case scenario, excess water from flooded rivers can still be diverted this way.

“You cannot fight water, you have to learn how to live with it”, states Sybilla Dekker, the minister in charge. Her department has arranged a competition for engineers, urban planners and architects to design living accommodation, greenhouses, parking lots and factories which would float and could grow into “waterproof” towns.

One of the leading architects in this relatively new discipline of maritime architecture is Koen Olthuis. His aptly named Waterstudio.nl office has already designed a number of contemporary houseboats with a parking deck for the car and lower deck storage for a motorboat. Now, his team is even coming up with plans for office buildings a hundred meters in height that “swim.” The key to making this idea a reality is a patented technique whereby the foundation of the construction can be transformed into a float. A foam core is encased in concrete, with steel cables securing it against the pull of potential currents. Individual pontoons, whether for residential blocks or chicken coops, can be joined to one another like Lego blocks. As a result, a maritime settlement is born.

“This construction model is built to last at least one hundred years,” Olthuis says. If anything should happen to the foundation, there is no need to call in the construction company. Instead, the whole thing can be taken to the dockyard.

Family “arks” of the future

The architect from Rijswijk hopes to tap into a worldwide trend. Increasing numbers of people are gravitating towards the water, out of necessity, for financial gain or, in some cases, quite simply for the wonderful view. “Thanks to watertight buildings, this impulse need not be fateful,” he says. His bobbing buildings have not only found favor in the Polder lands, he has also prepared concepts for Dubai.

The first town based on this model, numbering 12,000 houses, might conceivably be built close to Amsterdam’s Schiphol airport. The Netherlands are particularly low in this area. When planes come in for a landing here, one can see countless rectangular islets amid a picturesque, watery landscape. Canals weave their way like veins through the swaying reeds of green land which invariably opens out into ponds or lakes. By the year 2010, amphibious houses like those in Maasbommel may well form the first residential area here – or perhaps greenhouses will dominate the landscape, like the one opened earlier this month by the minister of agriculture in The Hague.

At this stage, such model houses cost more than conventional housing. The amphibious buildings in Maasbommel cost approximately €250,000 to €300,000 for a 120 square meter home. This is due in part to the flexible nature of the construction which also plays a role in creating feed lines for gas, electricity, drinking water and drainage. Like the foundation, they, too, have to be able to adapt to the changes in height of the premises.

But, when the floating construction model goes more mainstream, the price of a one family “ark” should drop dramatically. “At the end of the day, we will save on a lot of the costs conventional building methods incur doing things like securing foundations in soft ground. We won’t have to contend with that,” Olthuis points out. It remains an utter mystery to him why water-proofed construction is not yet common practice.

He can only watch and shake his head as his television broadcasts fresh pictures of floods in one part of the world or another. “Those people, breaking their backs piling sandbags on their doorsteps, I feel really sorry for them.”

Click here to read the article

Click here for the website

Back To Top
Search